ارومیه یکی از شهرهای استان آذربایجان غربی با قدمتی 6000 ساله، اماکن تاریخی و طبیعی بکر زیادی در خود جای داده است. این اماکن تاریخی هرکدام به جا مانده از یک دوره ی تاریخی می باشد. همراه ما باشید تا در ادامه با برخی از قلعه های تاریخی این شهر بیشتر آشنا شوید؛ تا پس از خرید بلیط هواپیما ارومیه از این اماکن تاریخی دیدن کنید.
قلعه تاریخی بردوک یادگاری از دوران صفوی
قلعه تاریخی بردوک یادگار دوران صفویه در 96 کیلومتری ارومیه و شش کیلومتری روستای بردوک واقع شده است. بروی کتیبه ای باقی مانده در زیر دروازه ی ورودی این قلعه سال ساخت قلعه 1078 هجری قمری ذکر شده است. این بنا شامل سه قسمت قلعه، مسجد و مقبره می باشد قلعه ی اصلی رو به روی مسجد قرار گرفته بوده، که بیشتر قسمتهایش ویران شده اند. تنها قسمتی از بنا سالم مانده است که به نظر می رسد به عنوان آب انبار استفاده می شده است.
قلعه دم دم یادآور یک نبرد خونین
قلع دم دم بروی کوهی با همین نام در 18 کیلومتری ارومیه قرار دارد. زمان ساخت این قلعه به سال 1018 هجری قمری بر می گردد. این قلعه پس از ساخت چندین بار طی حملات انجام گرفته آسیب دید. آخرین بار در سال 1609 هجری قمری امیرخان لپزرین حاکم منطقه برادوست قلعه را بازسازی کرد. کوه دم دم و قلعه اش به خاطر نبرد خونینی که میان اقوام کرد و نیروهای نظامی دولت صفوی در اوایل قرن 17 میلادی صورت گرفت بسیار مشهور است.
قلعه کاظم داشی پناهگاهی امن
قلعه تاریخی کاظم داشی در منطقه انزل حدود 70 کیلومتری در 1.5 کیلوتری روستای گورچین قرار دارد. آنطور که روایت شده است؛ در زمانهای قدیم عده ای (گویا 40 نفر) از دست حاکم ظالم منطقه متواری شده و در این محل مخفی شدند. فرمانده این افراد شخصی به نام کاظم بوده است، دلیل نام گذاری این قلعه نیز همین موضوع بوده است. اگر از بالا به جزیره کاظم داشی نگاه کنید، آنرا شبیه به یک کلاه نظامی خواهید دید.
این جزیره قبل از کم شدن سطح آب ارومیه، به صورت شبه جزیره ای بوده است با یک آبراه کم عرض به خشکی متصل می شده است. در این قلعه سنگ های تراش خورده ی عظیمی وجود دارد که نشان می دهد در ایام دور عمارت باشکوهی در اینجا وجود داشته است. پس از خرید بلیط هواپیما تهران به ارومیه و خرید بلیط هواپیما ارومیه به تهران برای بازدید از این قلعه تاریخی مرموز باید از مسیر شهر قوشچی و روستای قره باغ بروید.
قلعه هولاکوخان
یکی دیگر از قلعه های تاریخی این خطه قلعه هولاکوخان می باشد. این قلعه مربوط به دوره ی ساسانیان و هم چنین سده میانه دوران تاریخی پس از اسلام می باشد. قلعه هولاکوخان، در30 کیلومتری ارومیه، شهرستان اسکو، ۲ کیلومتری جنوب روستای آق گنبد واقع شده است. هولاکوخان نوه ی چنگیز خان مغول و موسس سلسله ی ایلخانان در ایران می باشد. این قلعه از لحاظ استحکام و موقعیت استراتژیکی شبیه قلعه بابک، قهقهه و جوشون می باشد. این قلعه در سال 1386 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قلعه اسماعیل آقا یک قلعه ی نظامی
این قلعه در فاصله ی 18 کیلومتری ارومیه قرار دارد. آثار تاریخی این قلعه ی نظامی مربوط به دو دوره تاریخی می باشد. دوره ی اول مربوط به هزاره اول قبل از میلاد مسیح است. بقایای مربوط به این دوره بقایای باقی مانده از یک پادگان نظامی اورارتویی است. دوره ی دوم بقایای مربوط به قلعه ی دفاعی دیگر که متعلق به اربابان محلی قاجار می باشد. این قلعه در سال 1387 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قلعه شای
قلعه شای که با نام قلعه پوشتو نیز سناخته می شود در 120 کیلومتری شهر مهاباد و نزدیک روستای مراغه واقع شده است. طبق نظریه باستان شناسان، سنگ بنای اولیه این دژ در دوران هزاره ی اول قبل از میلاد مسیح بنا شده است و سپس در دوران مادها گسترش پیدا کرده است. برای رسیدن به این قلعه باید حدود 6 ساهت کوهنوردی کنید.
قلعه دختر
قلعه دختر یا قیز قلعه مربوط به هزاره ی اول و دوم قبل از میلاد می باشد. این فلعه در دهستان دیزج، شهرستان خوی قرار گرفته است. در سبک معماری و سفال های به دست آمده در حفاری های باستان شناسی نحوه ی ساخت اوراتوری کاملا مشهود است.
قلعه بدلبو
قلعه بدلبو یکی دیگر از آثار تاریخی این شهر می باشد که در روستایی با همین نام وافع شده است. واژه بدلبو که در میان مردم محلی بدربو نیز گفته می شود، نام یکی از قوم های افشار می باشد که در این روستا ساکن بوده اند. این قلعه با هدف حفاظت و نگهبانی از شهر و استقرار قوم افشار بنا گردیده است. این قلعه در زمان ناصرالدین شاه قاجار وسط شجاع الدوله برادر اقبال الدوله حاکم ارومی ساخته شده است.
قلعه بانک
قلعه بانک در 18 کیلومتری ارومیه در بالای کوهی ساخته شده است. این قلعه تاریخی با پی سنگی در چهار طبقه ساخته شده است و صاحب اصلی این قلعه شخصی به نام میر صوما بوده است.
قلعه کن مش
این قلعه تاریخی در 2 کیلومتری روستای گل شیخان واقع شده است. بر اساس نظرات باستان شناسان این قلعه در دوره ی ایلخانی احداث و در دوره ی صفوی مورد استفاده قرار گرفته است.
قلعه حیران خانم
قلعه حیران خانم در فاصله ی 17 کیلومتری ارومیه و در روستای قزل خنئیه واقع شده است. حیران خانم دختر کریمخان کنگرلوی دنبلی حاکم نخجوان، بوده است. حیران خانم شاعر نامدار قرن سیزدهم هجری قمری است. آنطور که گفته می شود این قلعه توسط پدر حیران خانم ساخته شده است و بعدها قلعه به این نام معروف شده است.
قلعه تاریخی ایده لی
قلعه ایده لی در فاصله ی 21 کیلومتری شهر ارومیه در بخش نازلو قرار گرفته است. این قلعه بروی یک تپه سنگی بنا شده است. در مورد سال ساخت این قلعه اطلاعات دقیقی در دست نمی باشد اما طبق شواهد تاریخی احتمالا این قلعه متعلق به عبدالصمدخان افشار بوده است. عبدالصمدخان جد عظیم السلطنه سردار و بانی ساخت مسجد سردار ارومیه می باشد. متاسفانه امروزه جز ویرانه ای چیزی از این قلعه باقی نمانده است. اما برج های باقی مانده حاکی از آن است که زمانی قلعه ای باشکوه بوده است.